استفاده از روش تجزیه چند متغیره تطابق کانونیک، جهت مدیریت جمع‌آوری بذر از عرصه‌های طبیعی

هدف از مقاله حاضر، برنامه ‌ریزی و مدیریت بهتر در جمع‌آوری بذرهای گیاهان مرتعی است. بر این اساس، بررسی روابط حضور و دوام گونه‌های مهم مرتعی با عوامل محیطی شامل خاک (بافت و عمق)، توپوگرافی ( ارتفاع از سطح دریا، مقدار و جهت شیب) و طول و عرض جغرافیایی مد نظر قرار گرفته است.  این بررسی در استانهای مرکزی، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، لرستان، کردستان و همدان در منطقه‌ای با طول‌های جغرافیایی 25/51 -98/45 درجه شرقی و عرض‌های جغرافیایی 18/36 -30/31 درجه شمالی و ارتفاع‌های بین 1272 تا 2550 متر از سطح دریا انجام گردید. به منظور تجزیه و تحلیل تغییرات پوشش گیاهی براساس تغییرات عوامل محیطی از روش تجزیه و تحلیل چند متغیره تطابق کانونیک (CCA) استفاده شد.  نتایج حاصل از بررسیها نشان داد که ارتباط ویژه‌ای بین پراکنش گونه‌های مختلف مرتعی، به ویژه خانواده پروانه آسا، با خصوصیات خاک، توپوگرافی و طول و عرض جغرافیایی وجود دارد. ازمیان عوامل مورد بررسی، پوشش گیاهی به طور عمده، تحت اثر ارتفاع از سطح دریا، مقدار شیب، عمق خاک و جهت شیب قرار داشت. از میان عوامل مؤثر بر پراکنش گیاهان، برخی ثابت (توپوگرافی) و برخی متغیر هستند (بارندگی). جمع‌آوری بذر گونه‌هایی که به‌طورعمده تحت اثر عوامل محیطی متغیر، نظیر بارندگی قرار دارند، از نظر مقابله با اثرات خشکسالی و از دست نرفتن بذر آنها در اولویت قرار دارند. همچنین برای گونه‌هایی که بیشتر تحت تأثیر بافت خاک بوده و پراکنش آنها محدود به مناطقی است که خاک بافت و عمق خاصی داشته باشد و به فرسایش حساس باشد، ضروری است تا در اولویت قرار گیرند.  با توجه به تابعیت پراکنش گونه‌های مهم مرتعی، به ویژه خانواده پروانه آسا از این عوامل، ضرورت دارد تا در روشهای جمع‌آوری بذر تجدید نظر شود.